Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Volgende revisie | Vorige revisie | ||
preken:catechismus:zondag-36:1975 [28-06-2024 om 11.43 uur] – aangemaakt ds. J.H. Zwart | preken:catechismus:zondag-36:1975 [09-09-2024 om 20.52 uur] (huidige) – Externe bewerking 127.0.0.1 | ||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
====== Preek over Zondag 36 (1975) ====== | ====== Preek over Zondag 36 (1975) ====== | ||
- | {{tag>" | + | {{tag>" |
<- preken: | <- preken: | ||
|Gehouden te: | |Gehouden te: | ||
Regel 10: | Regel 10: | ||
| |_Gezang 1:4| | | |_Gezang 1:4| | ||
| |_Gezang 5:1,2| | | |_Gezang 5:1,2| | ||
+ | |||
+ | //Broeders en zusters, geliefden in onze Heere Jezus Christus,// | ||
+ | |||
+ | //In het derde gebod verbiedt de Heere Zijn volk Zijn naam te ontheiligen.// | ||
+ | We letten op: | ||
+ | - de betekenis van de naam des Heeren; | ||
+ | - het rechte gebruik van de naam des Heeren. | ||
+ | |||
+ | 1) Wanneer de Heere Zijn volk heeft uitgeleid uit het slavenhuis van Egypte en gebracht heeft naar de berg Horeb, dan ontvangt het volk Israël daar ook het gebod om de Naam van de Heere niet ijdel te gebruiken. “Gij zult de naam van de Heere uw God niet ijdel gebruiken, want de Heere zal niet onschuldig houden wie zijn naam ijdel gebruikt.” Het is een gebod waaraan de Heere een strafdreiging heeft verbonden. Om dit gebod goed te verstaan moeten wij allereerst weten, welke de betekenis is van de naam des Heeren. Pas als wij dat weten, verstaan wij ook wat er in feite gebeurt, wanneer die naam misbruikt wordt en ontheiligd. Van de betekenis van de naam des Heeren wordt ons het volgende geleerd in de Heilige Schrift. Onder de naam van de Heere wordt in de Bijbel verstaan Zijn bekendmaking, | ||
+ | Wanneer de Heere Zijn volk zegt wie Hij voor hen is, dan doet Hij dat door hun Zijn naam bekend te maken. Nu heeft de Heere Zich in Zijn Woord met verschillende namen aan Zijn volk bekendgemaakt. Maar in al die namen leert de Heere Zijn volk, wie Hij voor hen is. In Zijn namen geeft de Heere Zijn volk een houvast. Het volk des Heeren weet met wie zij te doen hebben als zij de naam van hun God horen. In het bekendmaken van Zijn naam legt de Heere dus ook een band tussen zich en Zijn volk. Door Zijn naam zegt de Heere maar niet wie Hij voor Zichzelf is en wat Hij in Zichzelf is, maar gaat het er steeds om wie en hoe de Heere voor diegene is, aan wie Hij Zijn naam zegt. Niet om Zichzelf, maar terwille van Zijn volk maakt Hij aan dat volk Zijn naam bekend. De naam des Heeren te kennen is dus iets geweldig heerlijks. Dat betekent te weten, wie God voor je is, dat Hij gemeenschap en bemoeienis met je wil hebben. Zo openbaart de Heere Zich in Genesis 17 aan Abram met de naam: God, de Almachtige. En als de Heere dan daarna tot Abram zegt: “Ik zal mijn verbond tussen Mij en u stellen, en u uitermate talrijk maken”, dan betekent dat dat Abram weet met wie Hij te doen heeft in het verbond, namelijk met de almachtige God, en dat die God Zijn almacht gaat bewijzen in het leven van Abram. Voor Abram geldt nu, dat hij leeft in de gemeenschap van die God, die Zijn almacht gaat aanwenden ten voordele van Abram. Wat de Heere nu tot Abram zegt, is maar geen loos alarm. Nee, Abram weet nu dat de Heere voluit in staat is te doen wat Hij zegt. Daar kan Abram ten volle op aan. Voor hem geldt nu, dat de Heere met Zijn almacht hem terzijde staat. Daaraan is geen twijfel meer mogelijk, want de Heere heeft tot hem gezegd: ‘‘Ik ben God de Almachtige.’’ Zo geeft die naam Abram houvast. Hij weet waar hij met de Heere aan toe is. Want in die naam heeft hij met de Heere zelf te doen. En zo doet de Heere nu steeds weer, heel de geschiedenis met Zijn volk door. Overal waar God zich bekend maakt, maakt Hij Zijn naam bekend.\\ | ||
+ | Van uitermate groot gewicht is hier wel de geschiedenis, | ||
+ | En daarmee heeft God gezegd wie Hij wel is voor Zijn volk. Het is bij uitstek wel deze naam, waarmee God zich steeds weer aan Zijn volk openbaart, opdat dat volk maar al te goed zal weten, wie God voor hen is. Hij is Jahweh, de Heere, Ik ben, die Ik ben. Met deze naam openbaart de Heere zich aan Zijn volk als de God, die doet wat Hij heeft beloofd. De Heere is voor Zijn volk de God, die er ís; Hij is de God, die laat erváren, dat Hij er ís; Hij realiseert, wat Hij zegt. De betekenis van deze naam komt ons heel duidelijk voor ogen te staan als wij er op letten, wat de Heere zelf in Exodus 3 zegt tegen Mozes: ‘‘Ik heb terdege gezien de ellende van mijn volk, dat in Egypte is, en hun gejammer over hun drijvers gehoord; ja, Ik ken hun smarten. Daarom ben Ik nedergedaald om hen uit de macht der Egyptenaren te redden en uit dit land te voeren naar een goed en wijd land, een land vloeiende van melk en honig.’’ In de naam Heere maakt God zich bekend als Diegene, die altijd gereed staat om Zijn volk te redden, die bezig is om de Zijnen te verlossen. Hij is de God, die bemoeienis heeft met Zijn volk.\\ | ||
+ | Hij is de God der belofte, maar evenzeer die der vervulling. De God, die aan Mozes verschijnt is de God van Abraham, Izaäk en Jakob, met wie Hij Zijn verbond had opgericht en aan wie Hij Zijn beloften had gegeven, en die juist daarom is Jahweh, de Heere, want de aan de vaderen gegeven beloften gaat Hij nu zeer binnenkort vervullen, door Zijn volk uit te leiden uit Egypte en te brengen naar het land van de belofte. Zo laat Hij zien dat Hij er is, dat Hij Zijn verbond nakomt. Het volk Israël moet weten, dat hun God een God is, die er is. Vandaar de naam Heere: Ik ben, die Ik bén. Zo ligt in de naam Heere opgesloten de zekere garantie, dat de verlossing voor het volk Israël zeer aanstaande is. Want God maakt zich bekend als de Heere, Jahweh: Hij is bezig Zijn beloften te vervullen.\\ | ||
+ | Vandaar de tien plagen over het land Egypte. De Farao had immers tegen Mozes gezegd: ‘‘Wie is de Heere, naar wie ik zou moeten luisteren om Israël te laten gaan? Ik ken de Heere niet, en ik zal Israël ook niet laten gaan.’’ Maar zie, dan moet de Farao aan den lijve ondervinden, | ||
+ | Zo maakt God zich aan Zijn volk bekend met de naam Heere en leert Hij daarmee de Zijnen Wie Hij voor hen is: de God die uitredt uit het slavenhuis Egypte; die dus redt uit de dood, uit de ijdelheid en zinloosheid van het leven. Want dat was Egypte voor Israël: het leven daar was een leven in de dood; Israël ging langs de afgrond; het leven daar was zinloos; alle hoop op leven en uitkomst was weg. Maar zie, de God van dat slavenvolkje maakt zich bekend met de naam Heere, Jahweh. En in die naam ligt de garantie van leven en levenstoekomst, | ||
+ | Jahweh is de God, die doet wat Hij zegt; Hij is zoals Hij beloofd heeft te zullen zijn. Vandaar dat de Heere zich op de berg Horeb bij de wetgeving allereerst bekend maakt met de naam Héére: Ik ben de Heere uw God, die u uit het land Egypte, uit het diensthuis uitgeleid heb. In dit opschrift boven de wet heeft God Zelf Zijn naam voor altijd verbonden met het feit van de uittocht uit Egypte, het diensthuis van de dood. En daarmee leert Hij Zijn volk, dat zij ten aanzien van de toekomst zeker kunnen zijn van verlossing en bevrijding, want in de uittocht uit Egypte hééft Hij Zijn volk bevrijd van ijdelheid en zinloosheid, | ||
+ | Wat de beide Jozua’s van het Oude Verbond niet vermochten, dat heeft deze Jozua, deze Jezus, gedaan. Want Hij heeft in Zijn offerande op Golgotha eens en voor altijd de oorzaak van alle honger en kommer, namelijk de zonde, weggenomen. Door het wegdragen van die zonde, van de schuld der zonde, heeft Hij immers verzoening teweeggebracht tussen God en Zijn volk. Zo heeft Hij de vervloeking – want dat betekent: de toorn van God over de zonde – van Gods volk weggenomen, en heeft Hij dat volk bevrijd van Gods rechtvaardige verbondsstraf, | ||
+ | Welnu, deze vrede met God, heel dit werk der verzoening door Jezus Christus, wordt gegarandeerd door en ligt vast in de naam Heere, Jahweh. In die naam ligt opgesloten de trouw van de Heere, waardoor Hij komt met de vrede voor Zijn volk, maar ook – en dat is de keerzijde ervan – met de vloek voor allen, die bij deze Heere niet willen schuilen. En de ernst van die vloek is allen voor ogen gesteld in Christus’ dood op Golgotha. En dus, geliefden – dat zien wij nu – hebben wij in de naam van de Heere te doen met Hemzelf; in Zijn naam maakt de Heere Zichzelf aan Zijn volk bekend als de God, die doet wat Hij zegt; als de God die leven en vrede brengt aan Zijn volk en die verwoesting en oordeel brengt over allen die van die naam niets moeten hebben. Wat is de naam des Heeren nu iets geweldig heerlijks voor Gods volk. Vandaar dat heel de Bijbel letterlijk volgeschreven staat van de naam des Heeren. ‘De naam des Heeren’, zo zegt de spreukendichter, | ||
+ | De naam des Heeren, daarin hebben wij te doen met al de rijkdom van Gods verlossingswerk voor Zijn volk. Zonder die naam is er geen behoud. Die naam is de enige onder de hemel aan de mensenkinderen gegeven waardoor zij moeten behouden worden. Wanneer Petrus dan ook op de Pinksterdag die bekende profetie aanhaalt uit Joël 2 en de definitieve vervulling daarvan ziet plaatsvinden op de jongste dag, door de oordelen van God over de wereld, dan eindigt hij met de woorden: ‘‘En het zal zijn, dat al wie de náám des Heeren aanroept, behouden zal worden.’’ Al wie de naam des Heeren aanroept, dat is al wie Zijn redding zoekt in het verlossingswerk van God, dat in deze naam ligt opgesloten en dat zijn vervulling vond in Jezus Christus, die op Golgotha de oordelen van God onderging, om zo Zijn volk daarvan te bevrijden. Daar op Golgotha heeft God laten zien wat Zijn naam betekent. | ||
+ | |||
+ | 2) Wie deze God op Golgotha heeft gezien, en wie weet dat wij daarin te doen hebben met de naam des Heeren, die zal zich er voor wachten om die naam te ontheiligen. Want wat is dat nu: de naam des Heeren ontheiligen. Dat betekent dat wij God niet willen erkennen in Zijn verlossingswerk door Jezus Christus vóór Zijn volk, noch ook helpen erkennen in dat werk. Gods naam is God Zelf in de heerlijkheid van Zijn verlossingswerk. In het volbrengen van dat verlossingswerk heiligt God Zijn naam, want Hij openbaart Zich in dat werk als de God, die Hij zegt te zijn. Maar dan moeten óók wij Zijn naam héiligen: dat wil zeggen Hem erkennen in de heerlijkheid en grootheid van Zijn werk. Dan moeten wij Hem belijden als de God die Zijn volk vrede bereidt. En dat kunnen wij alleen dan, wanneer wij Hem recht kennen in al Zijn werk. Vandaar ook dat de Catechismus in Zondag 47 bij de behandeling van de eerste bede van het Onze Vader – die over de heiliging van Gods naam – het volgende antwoordt: ‘‘Geef dat wij U recht kennen, en U in al Uw werken, waarin Uw almachtigheid, | ||
+ | Zijn naam ontheiligen betekent dat je Hem als zodanig weigert te erkennen en te belijden, dat je dus ook in het geheel geen prijs stelt op dat verlossingswerk van de Heere, dat je maar liever hebt dat God zich niet als Verlosser van Zijn volk openbaart. Zijn naam ontheiligen betekent Hem negeren, Hem niet willen kennen als de God, die doet wat Hij zegt, zoals de Farao van Egypte: ‘‘Wie is de Heere, naar wie ik zou moeten luisteren om Israël te laten gaan?’’ De Farao rekent niet met de Heere, alsof de Heere niet de God is, die doet wat Hij zegt, alsof de naam van de Heere niet meer zou zijn dan een holle klank. Welnu, die ontheiliging van Gods naam vindt plaats, zo vaak wij met vloeken of met een valse eed of ook met onnodig zweren de naam van God lasteren. Dan wordt de Naam van de Heere gebruikt – of beter gezegd – misbruikt als een holle klank. En dat door een volk, dat juist door die naam is uitgeleid uit het slavenhuis Egypte, ja wat meer is, dat is uitgeleid uit het slavenhuis van de zonde en de dood, en is gevoerd in het leven. Door een volk dus, dat maar al te goed weet, dat de naam van de Heere niet een lege naam is, zonder inhoud, maar integendeel, | ||
+ | Vloeken, dat is Gods naam aanroepen om anderen kwaad toe te brengen; het is het tegenovergestelde van zegenen, dus iemand het kwade toebidden van God. Valse eed is Gods naam aanroepen om de leugen te dekken. Op die manier wordt Gods naam in dienst gesteld van het werk van de satan, en dat terwijl de Heere nu juist in Zijn naam Zich bekend maakt als de God, die alle werk van de satan komt vernielen. Dan lastert men de naam des Heeren. Dat gebeurt ook door het gebruik van allerlei krachttermen. En wie bij deze zonde stilzwijgend toeziet, maakt zich er evenzeer schuldig aan. Want de Heere wil dat wij Zijn naam heiligen, dat wil zeggen Hem erkennen en helpen erkennen in Zijn werk van verlossing, waardoor Hij alle werken van de duivel verbreekt en Zijn werk doet zegevieren. Wie de Heere in dat werk niet erkent, die lastert Zijn naam. Dat gebeurt dus ook wanneer men de naam van de Heere ongebruikt laat, wanneer men voorbijgaat aan het Woord van God. Dat openbaart zich in een slordige omgang met de Bijbel: het niet regelmatig lezen uit en bestuderen van Zijn Woord. En ook in een slordige kerkgang, zodat de diensten des Woords onnodig verzuimd worden. Wie zich aan deze zonden schuldig maakt, die onteert de naam des Heeren, en die haalt daardoor de toorn van God over zich. Want de Heere zal niet onschuldig houden wie Zijn naam ijdel gebruikt.\\ | ||
+ | In het Oude Testament heeft de Heere als straf op de lastering van Zijn naam de dood bepaald, en daarmee leert Hij Zijn volk hoezeer Hij zich vertoornt over deze zonde. En deze zonde wordt des te erger naarmate de heilsgeschiedenis verder gaat, naarmate de Heere met Zijn verlossingswerk verderkomt. Want naarmate de geschiedenis is verdergegaan, | ||
+ | De Catechismus vat het rechte gebruik van Gods naam aldus samen: ‘dat wij de heilige naam Gods anders niet dan met vreze en eerbied gebruiken, opdat Hij van ons recht beleden, aangeroepen en in al onze woorden en werken geprezen wordt.’ Wij moeten dus de naam van God gebruiken met vrees en eerbied, dat betekent in het geloof, dat wij in de naam van God te doen hebben met God Zelf; de God die al Zijn woorden vervult, Zijn beloften, maar ook Zijn dreigingen. Zo hebben wij Gods naam te gebruiken en dan allereerst door Hem te belijden. En belijden betekent: naspreken, hetzelfde zeggen als. En om te kunnen naspreken, moet je eerst weten wat de Heere van Zijn naam bekendmaakt in Zijn Woord. Gods naam belijden, veronderstelt dus kennis van God, van Zijn Woord; weten wie Hij is. Alleen wie Hem kent, kan Zijn naam belijden. Dan ook alleen blijft de belijdenis van Zijn naam een rechte belijdenis. En daartoe zijn wij allen verplicht, in welke situatie ook. Steeds weer zullen wij Zijn naam moeten naspreken als de enige naam onder de hemel, waardoor wij moeten behouden worden. Die naam zullen wij ook moeten aanroepen. Want juist daartoe heeft God Zijn naam bekend gemaakt. Hij wil dat wij te midden van de dood, waarin wij verkeren, het leven zoeken in Zijn naam. Alleen wie in het aanhoudend bidden het leven zoekt in deze naam, erkent daarmee ook dat dat leven er slechts is door die naam. ‘Roep Mij aan ten dage der benauwdheid, | ||
+ | |||
+ | Amen. |